Vertaald proza

BOEKEN NR. 9, NOVEMBER 2023

David Grossman: Leeuwenhoning

door Jos Van Damme

Leeuwenhoning is een hervertelling van de mythe van Simson, de oud-testamentische bestrijder van de Filistijnen, 'Simson de held', zoals de joden hem noemen. Aan zijn tekst gaat de tekst uit het Bijbelboek ‘Rechters’ vooraf, in de Nieuwe Bijbelvertaling, door de vertaler lichtjes gewijzigd om parallel te lopen met de Hebreeuwse tekst, waarnaar Grossman refereert. Grossman loopt dan het verhaal van Simson na, die zo'n drieduizend jaar geleden van in de moederschoot geroepen was om rechter en leider te zijn. Hij bevocht de Filistijnen, verscheurde met zijn blote handen een leeuw (later zag hij dat een bijenzwerm met honing zich in het karkas gevestigd had, vandaar de titel). Hij doodde duizenden Filistijnen en kwam ten slotte om onder de ruïnes van de tempel aan de zuilen waarvan hij geketend was, nadat hij door zijn eigen vrouw ontdaan was van zijn haar, waarin zijn kracht stak.  

Aan de wonderlijke realia van de mythe (zoals duizend man doodslaan met een ezelskaak, driehonderd vossen met brandende fakkels de korenvelden insturen, ontsnappen met de stadspoort op zijn rug...) gaat David Grossman voorbij, dit is per slot van rekening een mythe. Daarentegen roept hij Simson op als een eenzame, getormenteerde ziel, een impulsieveling zonder enige zielsverwant, een man die geboren lijkt te zijn om bedrogen te worden. Grossman is scherpzinnig, heeft er ook de talmoed op nageslagen en weet dit vreemde en tragische verhaal overtuigend na te vertellen. Niet iedereen zal het altijd met hem eens zijn (toont het slot niet aan dat Simson juist in zijn falen slaagde?), maar Grossmans relaas is een prachtig, poëtisch portret van ‘de kommerlijke reis [...] van een eenzame, turbulente ziel, die nooit, nergens ter wereld, een echt thuis gevonden heeft.’

Deze uitgave is een gereviseerde versie van de vertaling uit 2006 bij De Bezige Bij.

David Grossman: Leeuwenhoning, Cossee, Amsterdam 2023, 141 p. ISBN 9789464520927. Vertaling van Dtaasj Arajot door Shulamith Bamberger. Distributie Peckmans Uitgevers 

deze pagina printen of opslaan